موزه‌ای در قلب کرمان که دستور ساختش را حاج قاسم داد

به گزارش خبرنگار حماسه و جهاد دفاع‌پرس، سیده فاطمه سادات کیایی؛ ساخت موزه‌های دفاع مقدس در مراکز استان‌های کشور شروع آن از سال‌ها پیش با مسوولیت بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس کلید خورد. موزه‌هایی که می‌‎توانست در کنار بازگو کردن حقایق و خاطرات دوران دفاع مقدس، شرح رشادت‌ها و حماسه‌آفرینی رزمندگان، و نمایش بخشی از عملیات‌های صورت گرفته و پیروزی‌های تاریخی رزمندگان، محلی برای برگزاری برنامه‌ها و رویداد‌های هنری و فرهنگی باشد.

دفاع مقدس کوچکی در موزه

هشت سال دفاع مقدس در شرایطی رقم خورد که ایران اسلامی در ابتدای راه خود پس از پیروزی انقلاب اسلامی درگیر دفاع از میهن مقابل متجاوزین بعثی شد. در کنار شهادت بیش از ۲۰۰ هزار تن از مردم، جانبازی و اسارت هزاران تن دیگر، این دوره در بسیاری از ابعاد به رشد و بالندگی کشور کمک کرد. از ساخت تجهیزات نظامی تا رشد معنوی و فکری مردم و جوانان تنها بخشی از دستاورد‌های این دانشگاه معنوی در طول هشت سال سرنوشت ساز بود. مردم از تمامی شهر‌ها و روستا‌های کشور برای یاری رسانی به جبهه‌ها در قالب حضور به‌عنوان نیروی نظامی و کمک به پشتیبانی جبهه به صورت مادی و معنوی سهمی عظیم در این دستاورد بزرگ داشتند.

بعد از پایان جنگ نیاز بود تا محلی برای بیان واقعیات دفاع مقدس و آشنایی نسل جوان با آن دوران بنا شود تا کمکی به حفظ این میراث گرانبها کند.

همت حاج قاسم برای ایجاد بنایی اثر گذار در کرمان

شهر کرمان نخستین شهری بود که دارای موزه دفاع مقدس شد. استان پهناور جنوبی ایران که بیش از کویر‌های زیبا و مردمان کریمش آن را به سردار سرافرازش حاج قاسم سلیمانی می‌شناسند. محلی که امروزه موزه دفاع مقدس کرمان در آن بنا نهاده شده به همت و تلاش حاج قاسم سلیمانی شکل گرفت. نگاه او به آینده و حفظ میراث مجاهدت‌های رزمندگانش در لشکر ۴۱ ثارالله باعث شد تا موزه دفاع مقدس کرمان در یکی از خیابان‌های مرکزی شهر کرمان تاسیس شود. شروع ساخت این بنا در جریان سفر رهبر انقلاب به کرمان، سال ۱۳۷۶ در مساحت ۴ هکتار و زیربنای ۲ هزار و ۵۵۰ متری کلید خورد تا پس از ۱۱ ماه در سوم خرداد سال ۱۳۷۷ به بهره برداری رسید. سردار سلیمانی خود روزانه بر سر پروژه حاضر می‌شود و هرجا کار به مشکل برمی‌خورد خود برای حل آن پیشقدم می‌شد. ساخت یادمان و تجهیز آن در خلال کنگره شهدای کرمان شکل گرفت و از این روز طی چندین ماه وسایل، خاطرات و اسناد از خانواده شهدا و رزمندگان جمع آوری شد.

رهبر انقلاب سال ۱۳۹۴ در دیدار با مردم کرمان از محل ساخت موزه بازدید کرد، حاج قاسم که در این بازدید رهبر انقلاب را همراهی می‌کرد به توضیح جزئیات طرح پرداخت.

جایی به یاد حاج قاسم و فرماندهان لشکر 41 ثارالله

موزه دفاع مقدس شهر کرمان در کنار مصلی بزرگ امام علی (ع) و پارک شهدای این شهر و در خیابان عباسپور واقع شده، همین همجواری با پارک بزرگ و سرسبز و خیابان وسیع نشان از قرارگیری خوب موزه دارد. فضای باز و بیرونی از سه بخش تشکیل شده. ورودیه آن که شامل مزار ۸ شهید گمنام دوران دفاع مقدس و کنگره‌هایی با هشت ستون که یادآور سال‌های دفاع مقدس در طرح و معماری ایرانی اسلامی ساخته شده. پس از ورود به بخش دوم حیاط بزرگی با آبنما و حوضی وسیع و زیبا به چشم می‌خورد که برگرفته از معماری خانه‌ها و باغ ایرانی است. تندیس سنگی ۱۷ سردار لشکر ۴۱ ثارالله در اطراف حوض به همراه درج تاریخ ولادت، شهادت و محل شهادت معرفی کوتاهی از فرماندهان بزرگ کرمان است که تصویر شهید عبدالحمید مغفوری در ابتدای آبنما نشان از ارادت و علاقه شهید سلیمانی به این شهید عارف مسلک را دارد.

در امتداد آبنما و حوض بزرگ ساختمان اصلی موزه کرمان به شکل گل لاله چشم هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. گنبد این بنا، علاوه بر تداعی کردن گل لاله نمادی از بادگیر خانه‌های تاریخی شهر‌های کویریست و همین موضوع باعث جلوه آن در نگاه اول می‌شود.

ساختمان سه طبقه موزه دارای چندین سالن به نام‌های عبرت، بصیرت، نور، ایثار، پیروزی، شهدا و تالاری مربوط به حاج قاسم است که پس از شهادت ایشان بنا شد.

در تالار عبرت با گذری تاریخی از وقایع ۲۰۰ سال اخیر اخیر ایران اشاره‌ای به برخی جنگ‌های رخ داده در کشور پرداخته شده است، سلاح‌های قدیمی و اسناد و نقشه‌های تاریخی بخشی از آثاری است که به نمایش درآمده.

در تالار‌های بصیرت، نور و ایثار به بخشی از وقایع پیش از حمله رسمی صدام به کشورمان پرداخته شده. همراهی کشور‌های غربی به صدام، برخی تصرفات و حملات محدود در پاسگاه‌های مرزی در این بخش قرار دارد. آثاری از حملات عمومی صدام به بیمارستان، مراکز عمومی، حملات شیمیایی و نیز آثار مربوط به دوران اسارت تعدادی از اسرا در این بخش نمایش داده شده است.
هر آنچه مربوط به پیروزی‌های مردمی، تصاویر مربوط به فتوحات بزرگی، چون فتح خرمشهر در تالاز ششم قرار دارد. در تالار شهدا نیز آثار مربوط به شهدا به نمایش درآمده.

تالاری ویژه سردار دلها

در تالار حاج قاسم عکس‌ها، دستنوشته‌ها و خاطرات او به نمایش گذاشته شده. ماکتی لیزری از او نیز در بخشی از این تالار به صورت سه بعدی به نمایش بخشی از سخنرانی وی در نشست صمیم با رزمندگان و پیشکسوتان لشکر ۴۱ ثارالله که در سال ۹۸ برگزار شد پرداخته است. سیر زندگانی شهید نیز از دیگر کار‌های به نمایش درآمده در این سالن است.

جای خالی تجربه‌های ملموس در موزه‌های دفاع مقدس

به نظر می‌رسد موزه دفاع مقدس کرمان در مناسبت‌هایی نظیر هفته دفاع مقدس با برگزاری برنامه‌های ویژه سهم مهمی در بالارفتن آگاهی مردم و بازدیدکنندگان استانی نسبت به دفاع مقدس نقش بسزایی دارد، اما بخشی که بتواند نسل امروز به ویژه کودکان و نوجوانان را با خود همراه کند گمشده این فضای فرهنگی معنوی است. اتفاقی که می‌تواند با ایجاد فضا‌هایی برای تجربه عملی و ملموس، نوجوانان را در معرض یک تجربه واقعی از اتفاقات آن دوران قرار داد. فضا‌هایی که امروزه ساخت آن در موزه‌ها و پارک‌های تخصصی امری عادیست و افراد را در شرایط مشابه با واقعیت قرار می‌دهد.

بازدید به صرف نگاه به تصاویر و نوشته‌ها هرچند مهم و به لحاظ تاریخی و اسنادی قابل ارجاع است، اما جذابیت لازم را برای همراه کردم نسل نوجوان ندارد و از آنجا که بخشی از هدف و طراحی موزه‌های دفاع مقدس جذب مخاطب جوان است خوب است اقداماتی در این جهت صورت بگیرد.

موقعیت خوب این موزه در یکی از نقاط شهر کرمان می‌تواند مکانی مناسب برای رویداد‌های فرهنگی آیینی در این شهر باشد. همانطور که احتمالا حاج قاسم سلیمانی با چنین هدفی تاسیس موزه را آغاز کرده، توانایی شکل گرفتن یک قطب فرهنگی مذهبی در این مکان مهیاست، خصوصا که فضای بیرونی و داخلی موزه قدرت مانور بالایی برای اجرای برنامه‌های متنوع و یا مجهزتر کردن محتوای موزه دارد.

انتهای پیام/ ۱۴۱