نقش بسزای دافوس در دوران دفاع مقدس/ طراحی "بازی جنگ" در دانشگاه دافوس ارتش

مهدیس میرزایی اعتمادی: امیر سرتیپ دوم ستاد حسین ولیوند زمانی، فرمانده دانشگاه فرماندهی و ستاد (دافوس) در گفتوگو با خبرگزاری دفاع مقدس با اشاره به پیشینه نظامی ارتش ایران اظهار کرد: پیشینه تاریخ نظامی ارتش ایران به خصوص بعد از قاجاریه و پهلوی اول ترکیبی بود از قزاقها، پلیس جنوب و ژاندارمری که به ترتیب توسط روسها، انگلیس و سوئدیها اداره می شدند.

وی افزود: از ترکیب این سه نیرو، ارتش نوینی تشکیل شد که در جنگ جهانی دوم نتوانست خوب ظاهر شود. پس از آن بود که غربیها به ویژه آمریکاییها وارد ارتش شده و آن را از لحاظ تجهیزات و تاکتیک تقویت کردند. تاکتیکهای موجود برگرفته از جنگهایی بود که غربیها در سدههای اخیر و در جنگ جهانی اول و دوم داشتند که به صورت مکتوب وارد و به عنوان خوراک دانشجویان نظامی درس داده شد.

امیر ولیوند با اشاره به تبادل دانشجو در گذشته تصریح کرد: تعدادی از دانشجویان انتخاب و بر حسب شرایط به کشورهایی چون آمریکا، ایتالیا و انگلیس و ... اعزام میشدند. به طور کلی میتوان گفت که مواردی که به ادبیات نظامی ما وارد شد از جانب غرب بود.

فرمانده دافوس خاطرنشان کرد: با پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی بحث خودکفایی مطرح شد و این در مقطعی بود که اصولاً دانش بومی نظامی در کار نبود. پس از آن نیز جنگ تحمیلی 8 ساله شروع شد که با همان آئیننامههای غربی وارد عرصه جنگ شدیم. این در حالی بود که ارتش در بدو پیروزی انقلاب با مشکلات بسیاری مواجه بود.

وی ادامه داد: با گذشت زمان به این باور رسیدیم که ما میتوانیم با تکیه بر تواناییهای خود آئیننامههایی را طراحی کنیم، زیرا آئیننامههای غربی متناسب با فضای جغرافیایی و فرهنگی آنان تدوین شده بود که در سرزمین ایران و با نوع دشمنی که به ما حمله کرده بود، همخوانی نداشت و قابل اعمال نبود.

امیر ولیوند با بیان اینکه ادبیات نظامی غرب در ایران کارساز نبود، پس شروع به اصلاح و تصحیح آن کردیم، اظهار کرد: پس از دوران پرافتخار دفاع مقدس و با توجه به تجربه گرانسنگی که از این مقطع تاریخی بدست آورده بودیم، شروع به تدوین آئیننامه در تمام حوزهها اعم از زمینی، پدافند هوایی، هوایی و دریایی کردیم؛ در این میان به جنگهای دههای اخیر از جمله بالکان، جنگ اول و دوم خلیج فارس، حمله آمریکا به افغانستان و عراق و جنگ 33 روزه لبنان نیز توجه داشتیم.

فرمانده دانشگاه جنگ آجا با بیان اینکه اساس این آئیننامهها جنگ هشت ساله و دفاع مقدس است، گفت: معتقدم دانش اساتید ما در حوزه نظامی در منطقه در سطح بالایی قرار دارد و این امر مرهون تجربه دفاع مقدس است.  در آن  8 سال دفاع مقدس، آئیننامهها تغییر زیادی نکردند، بلکه امروزه و براساس تجارب ارزشمند در حال تغییر هستند و ما باید به این آئیننامهها افتخار کنیم.

امیر ولیوند در ادامه به بیان خاطرهای پرداخت و گفت: سال 2001 در پاکستان دوره دافوس را میگذراندم. دانشجویان این دوره باید درسی را با  نام "ارائه تاریخ نظامی" می گذراندند که در آن هر دانشجو می باید یک مقطع از تاریخ نظامی دنیا را تشریح کند. من دو موضوع، فرماندهی مالک اشتر نخعی و هشت سال دفاع مقدس را پیشنهاد کردم. در شورای دانشگاه گزینه دوم انتخاب شد. نکته جالب توجه این بود که در دانشگاهی با قدمت بالا و در کتابخانه آن هر چقدر به دنبال منابع این مقطع تاریخی گشتم چیزی از نویسندگان ایرانی پیدا نکردم. کتب موجود یا توسط نویسندگان عراقی  و یا توسط نویسندگان غربی و انگلیسی به رشته تحریر در آمده بود.

فرمانده دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش افزود: در این واحد درسی به تبیین عملیات شکوهمند بیتالمقدس پرداختم که تاکتیکهای اعمال شده توسط نیروهای ایران و نهایتاً پیروزی و فتح خرمشهر برای غربیهای حاضر در آن دانشگاه خصوصاً افسر انگلیسی بسیار جالب بود. در ادامه با کمک رایزن فرهنگی ایران در پاکستان تعداد زیادی کتاب در حوزههای مختلف و به ویژه دفاع مقدس به آنها هدیه کردیم.

وی ادامه داد: در آنجا هر وقت بحث تاکتیکی پیش میآمد، فرمانده وقت دانشگاه بعد از اتمام صحبتها نظر من را جویا میشد؛ چون من تنها دانشجویی بودم که  تجربه جنگی طولانی را در یک برهه از زمان داشتم. ما نیز بالطبع باور داریم دوران دفاع مقدس تجربه عظیمی است و به آن افتخار میکنیم و در این بین دافوس نقش بهسزایی در عالمانه و اندیشمندانه جنگیدن در زمان دفاع مقدس دارد.

 وی با اشاره به تاسیس دانشگاه جنگ در سال 1314 ادامه داد: در بدو تاسیس دانشگاه جنگ در سال 1314، اساتید دانشگاه از کشور فرانسه بودند. طی آن سالها تا پیروزی انقلاب اسلامی اساتید سطح بالایی تربیت شدند که با شروع جنگ و به ابتکار شهید سپهبد "علی صیاد شیرازی" به جبههها و مناطق عملیاتی رفته و به عنوان طراح عملیات در جنگ شرکت کرده و طراح عملیاتهای بزرگی چون طریقالقدس، فتحالمبین و بیتالمقدس و... شدند.

امیر ولیوند ادامه داد: در سال 1361 اساتید به کلاس درس برگشته و آنچه که در مناطق به صورت نظری و عملی تجربه کرده بودند را به افسران و فرماندهان اعزامی از جبههها از ارتش و سپاه در چندین دوره آموزش دادند و آن آموزشها مبنایی شد برای تربیت استاد، دانشجو و تدوین آئیننامههای جدید.

فرمانده دافوس آجا با بیان اینکه امروز دافوس با سایر کشورها تبادل دانشجو دارد، افزود: باید افتخار کرد که فنون نظامی برای همه دانشجویان داخلی و خارجی به زبان فارسی تدریس میشود و در این راستا برای دانشجویان کشورهای دوست و همپیمان دوره زبان فارسی در دو سطح متوسطه و پیشرفته برگزار میشود.

وی با بیان اینکه جنگ، تجربه گرانبهایی را از خود به جا گذاشت، خاطرنشان کرد: پیشکسوتان عرصه جنگ در دافوس از جایگاه والایی برخوردار بوده و در این دانشگاه به تدریس مشغول هستند.

امیر ولیوند یادآور شد: دانشجویان با برگزاری نشستهای تخصصی، همایشها و تشریح کلیه عملیاتها توسط پیشکسوتان در فضای دفاع مقدس قرار میگیرند.

وی ادامه داد: در دافوس دانشجویان در مقطع کارشناسی ارشد دورههای 24 و 8 مشغول به تحصیل هستند که دروه 24 مربوط به کارشناسی ارشد مدیریت دفاعی عادی و دوره 8 کارشناسی ارشد مدیریت دفاعی حرفهای است. همچنین مقطع دوره عملیات مشترک مرکب نیز مربوط به ردههای بالای ارتش است که دافوس از مهر سال جاری میزبان دانشجویان این مقطع است.

فرمانده دافوس با اشاره به سه سطح تاکتیک، عملیات و راهبرد در جنگ اظهار کرد: متولی سطح تاکتیک، دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش(دافوس)، متولی سطح راهبرد، دانشگاه عالی دفاع ملی بوده و چون متولی سطح عملیات نامشخص بود ستاد کل نیروهای مسلح متولی این سطح را دافوس قرار داده است. در این بین تجربه و دانش پیشکسوتان از منابع مهم برای تدریس در این سطوح هستند.

امیر ولیوند تصریح کرد: "بازی جنگ" توسط کشورهای غربی طراحی و با قیمتی کلان در اختیار سایر کشورها قرار میگیرد؛ این در حالی است که امروز ما توانستهایم این بازی را طراحی کنیم که مرحله اول آن به اتمام رسیده و در حال اجرای مرحله دوم آن هستیم و به امید خداوند متعال انتظار داریم به زودی از آن بهرهبرداری کنیم.