جابه‌جایی روزانه ۱۷۰۰ جانباز و معلول در تهران به‌صورت رایگان و شبانه‌روزی/ پایتخت هنوز برای جانبازان و معلولین آماده نیست

گروه حماسه و جهاد خبرگزاری دفاع مقدس ـ مهدی وفائیفرد: «حدود ۱۱ شب به همراه پدرم که جانباز ۷۰درصد است و بدون ویلچر نمیتواند جابهجا شود، میدان شوش بودیم. خیابانها تقریباً خلوت شده بود و معدود تاکسیها هم تا ویلچر پدرم را میدیدند حاضر نبودند بایستند. آن شب حدود یکساعت منتظر بودیم تا یک تاکسی ما را به خانه برساند.» این روایت فرزند یکی از جانبازان هشتسال دفاع مقدس است که برای یک جابهجایی ساده در سالهای گذشته با مشکل مواجه بود؛ اما امروز این وضعیت تغییر کرده است.

این روزها وقتی در خیابانهای شهر در حال رانندگی هستیم، با ونهایی سفیدی مواجه میشویم که روی آن در کنار عدد چهاررقمی «۶۳۰۵» نوشتهشده: جانبازان و معلولین.

شهرداری تهران در روزهای پایانی سال ۹۱، تشکیل مجموعهای را کلید زد که امروز پس از ۲سال و نیم، منشأ خدمات زیادی برای جانبازان و معلولان این کلانشهر شده است. این سامانه امروز از ۶۲ دستگاه ون مجهز به بالابر ویلچر و ۵۴ دستگاه اتوبوس بهینهسازیشده برخوردار است و روزانه هزار نفر از معلولین و جانبازان شهر را با خودروهای وَن و حدود ۶۰۰ تا ۷۰۰ نفر نیز با اتوبوسها بهصورت رفتوبرگشت جابهجا میکند.

با «سعید زارع» مدیر سامانه حملونقل جانبازان و معلولین شهرداری تهران به گفتوگو نشستیم تا با این سامانه بیشتر آشنا شویم. او میگوید این سامانه با تصمیم محمدباقر قالیباف شهردار تهران راه افتاده و تأکید میکند همهی خدمات این سامانه «رایگان» و «شبانهروزی» است.

سعید زارع بابیان اینکه حملونقل پویایی خاصی به تمامی افراد جامعه میدهد، اظهار داشت: اواخر سال ۹۰ بود که آقای دکتر قالیباف تصمیم گرفتند در رابطه با حملونقل شهروندان جانباز و معلول برنامهریزی مؤثر داشته باشند. در این رابطه شهرداری تهران با سازمان بهزیستی وارد مذاکره شد، اما نتیجه نگرفت.

وی افزود: بنابراین شهرداری خود مبادرت به خرید ۶۰ دستگاه خودروی وَن کرد که قابلیت حمل مسافر با ویلچر را داشته باشد. همزمان با تزریق ۲۶ دستگاه اتوبوس مناسبسازی شده ـ که دارای بالابر استاندارد بودند ـ سیستم رو به گسترش رفت. در روزهای پایانی سال ۹۱ با دستور دکتر قالیباف و حضور ایشان، افتتاحیه انجامشده و کار شروع شد.

جابهجایی روزانه هزارو۷۰۰ جانباز و معلول

مدیر سامانه حملونقل جانبازان و معلولین شهرداری تهران با اشاره به مشترک بودن نزدیک به سههزار جانباز و معلول در این سامانه، بیان داشت: بیشتر این مشترکین، افراد ویلچری هستند و ما بر اساس تماس ۲۴ ساعت قبل مشترکین با شماره ۶۳۰۵، جابهجایی روزانه آنها را انجام میدهیم. امروز ما هزار نفر را در یک روز جابهجا میکنیم.

وی ادامه داد: همچنین حدود صد NGO در حوزه خدمات جانبازان و معلولین هستند که بهصورت گروهی از خدمات ما بهصورت رایگان استفاده میکنند. این صد NGO، عزیزانی هستند که بهصورت گروهی فعالیتهای اجتماعی، ورزشی و مذهبی مانند نماز جمعه خود را انجام میدهند. بیشتر کسانی که خدمات گروهی دارند نیز جانبازان عزیز هستند.

زارع با اشاره به همکاری این سامانه با فدراسیون جانبازان و معلولین تصریح کرد: در حال حاضر همه حملونقلهای این فدراسیون به عهده ماست و روزانه ۴ الی ۵ دستگاه اتوبوس در اختیار همهی گروههای این مجموعه اعم از ناشنوا، نابینا، افراد قطع نخاع و ... قرار دارد. خوشبختانه این سیستم حملونقل، تحول خوبی در این حوزه ایجاد کرده است، چون بیشتر به تمرینات خود میرسند.

وی اضافه کرد: ماسال گذشته «المپیک ویژه» را داشتیم و اولین بار سامانه حملونقل جانبازان این عزیزان را پشتیبانی کرد و آنها توانستند مقام دوم جهان را در کشور مصر کسب کردند. همین تیم نیز در چند هفته گذشته به لسآنجلس اعزام شدند.

داشتن کد بنیاد شهید و یا بهزیستی شرط استفاده از خدمات

مدیر سامانه حملونقل جانبازان و معلولین درباره جابهجایی افراد جانباز و معلول و لزوم اشتراک آنان در این سامانه نیز گفت: چون خدمات اینجا رایگان است و محدودیت منابع خودرویی بالا است، حتماً فرد باید تعاریف جانبازی و یا معلولیت را داشته باشد. یعنی آن کدی که به بنیاد شهید و امور ایثارگران و یا بهزیستی مربوط است حتماً باید به ما ارائه شود. ما با آن کد و گرفتن آدرس و سایر مشخصات، به آنها کد اشتراک میدهیم. از زمانی که فرد کد گرفت، با اولین تماس، بر اساس برنامهریزیهای روزانه، خودرو به سمت منزل وی اعزام میشود و با به توجه به برنامهی وی، بهصورت رفتوبرگشت به آنان خدمات داده میشود.

خدماتدهی به جانبازان مسافر در تهران

زارع همچنین درباره ارائه خدمات به جانبازان و یا معلولانی که ساکن تهران نیستند و به این شهر سفرکردهاند، اذعان داشت: ما به این افراد هم خدمات میدهیم. حتی به افراد خارج از کشور هم خدمات ارائه میکنیم. در حال حاضر ۱۵ نفر از هموطنان ساکن خارج از کشور مشترک ما هستند و بهمجرد اینکه میخواهند وارد ایران شوند، با ما تماس میگیرند و ما از فرودگاه به این افراد خدمات میدهیم.

وی افزود: افرادی که از شهرستانها به تهران مراجعه میکنند ـ که زیاد هستند و برخی بهصورت گروهی هم میآیند ـ نامههای خود را فکس میکنند و از خدمات ما بهره میبرند. اگر فرد جانبازی هم در طول روز با ما تماس بگیرد و بگوید از فلان شهرستان به تهران مراجعه کرده، ما با دیدگاه مثبت خودروی خود را اعزام میکنیم. ولی به همان فرد نیز پیشنهاد میکنیم کد اشتراک داشته باشد.

کلانشهرها به دنبال سامانه حملونقل جانبازان و معلولین

مدیر سامانه حملونقل جانبازان و معلولین در ادامه تأکید کرد: یکی از اهدافی که ما به دنبال آن هستیم این است که شماره ۶۳۰۵ را در کل کشور فراگیر کنیم. خیلی به دنبال این قضیه هستیم که دوستان بتوانند در همه شهرستانهای ایران این خدمات را داشته باشند تا اگر افراد جانباز و معلول ما بخواهند به شهرهای مختلف کشور سفر کنند، خیالشان بابت این خدمات راحت باشد.

وی اضافه کرد: از کلانشهرهای مختلف از این سامانه بازدید کرده و از ما مشاوره میگیرند. حتی ما به شهرهای مختلف میرویم و به آنها کمک میکنیم. کرمانشاه، مشهد، اهواز ازجمله کلانشهرهایی هستند که دنبال راهاندازی این سامانه هستند. این موضوع دارد جای خود را باز میکند؛ چون هر اقدامی که در تهران انجام میشود، برای سایر شهرهای هم الگو میشود.

ارائه خدمات به جانبازان و معلولین به همراه خانواده

زارع در پاسخ به این سؤال که آیا ارائه خدمات به جانبازان و معلولین به همراه خانوادههایشان نیز صورت میگیرد، اظهار کرد: هدف ما این است که افراد به مسائل اجتماعی و مسائل روزمرهی خود برسند و برای انجام این کار اگر خانوادههای آنان همراهشان باشند خیلی بهتر است. زمانی که فرد جانباز یا معلول یک خانواده بخواهد به همراه سایر اعضای خانواده خود از خانه خارج شوند، حتماً ما هم این زمینه را فراهم کرده و خدمات خود را بهصورت گروهی در اختیارشان خواهیم گذاشت.

وی در خصوص ارائه خدمات پرستاری و پزشکی به برخی مشترکین همچون جانبازان شیمیایی گفت: نه ما این خدمات را نداریم؛ چون حوزه کاری ما حملونقل است و دوستانی که درگیر مسائل تنفسی هستند، خود نیز راغب نیستند از خدمات ما استفاده کنند و سعی میکنند از امکانات اورژانس استفاده کنند. جابهجاییهای ما در هر سفر بهصورت گروهی انجام میشود و هر دستگاه ون ما دو الی سه نفر را جابهجا میکند. یعنی ما بهصورت یک پروسهای از حملونقل عمومی در شهر هستیم و اگر بخواهیم وارد مقوله خدمات پزشکی شویم از رسالت اصلی خود دور میشویم.

توجه ویژه شهرداری و شورای شهر به حملونقل جانبازان

مدیر سامانه حملونقل جانبازان و معلولین شهرداری تهران در خصوص ارتباط و همکاری با بنیاد شهید بیان داشت: شاید ما نیاز به حمایت نداشته باشیم. چون شهرداری خدمات اجتماعی میدهد و در حال تبدیلشدن به یکنهاد اجتماعی است. توجه آقای قالیباف و اعضای شورای شهر به این موضوع زیاد است و حمایتی ما از دوستان نداریم.

وی ادامه داد: تنها موضوع منظم کردن دوستان است. اگر در خدمات دوستانی که میخواهند از ما خدمات بگیرند تمرکز وجود داشته باشد، ما بهتر میتوانیم به آنها سرویس بدهیم. نیاز است بنیاد شهید در مکانهایی که این عزیزان میخواهند خدمات بگیرند انسجام ایجاد کنند. امروز ما حدود هزار نفر را جابهجا میکنیم و هرچقدر این انسجام بیشتر باشد، ما نیز تعداد افراد بیشتری را میتوانیم جابهجا کنیم.

سعید زارع درباره ارتباط با بهزیستی نیز تصریح کرد: بهزیستی لیدر معلولان ماست و ما بهعنوان سامانههای خدمات شهری در خدمت همه دوستان هستیم و هیچ مشکل خاصی با سازمان بهزیستی نداریم.

سرویس رایگان ایاب و ذهاب همه مدارس استثنایی شهر تهران

وی درباره شعاع فعالیت این سامانه گفت: حوزه فعالیت ما مناطق ۲۲ گانه تهران و شهرستانهایی مثل اسلامشهر و شمیرانات و حتی کرج است. ما به دوستان جانباز و ایثارگر شهرستان کرج هم خدمات زیادی ارائه میکنیم چون چسبندگی خاصی بین کرج و تهران وجود دارد. منتها مسائل و مقررات راهنمایی و رانندگی را هم باید رعایت کنیم. درعینحال وارد مقوله حملونقل بینشهری شدن با توجه به اتفاقاتی که اخیراً از سوی اتوبوسهای اسکانیا افتاد، دشوار است.

مدیر سامانه حملونقل جانبازان و معلولین در ادامه تصریح کرد: در کنار ایجاد سامانه حملونقل جانبازان و معلولین، اتفاق خوبی که در سال گذشته رخ داد این بود که ما بهصورت رایگان سرویس ایاب و ذهاب همه مدارس استثنایی شهر تهران را انجام دادیم. یعنی هیچ دانشآموز معلول در شهر تهران سال گذشته هزینه ایاب و ذهاب نداد. این در حالی است که در دو سال قبل بهصورت میانگین هر فرد باید ۴۵۰هزار تومان هزینه ایاب و ذهاب پرداخت میکرد. این کار با استقرار بیش از ۶۰۰ دستگاه خودرو اعم از سواری، ون و اتوبوس انجام شد. این نشاندهنده این است که با برنامهریزی میتوان از منابع موجود بهترین استفاده را کرد.

وی درباره افرادی که ممکن است دچار معلولیت موقت شده و کد بهزیستی نداشته باشند، نیز تصریح کرد: در این موارد هم پزشک معتمد ما موضوع را بررسی میکند و دوستان ما نیز او را خواهند دید. ما در این سامانه به هر معلولیتی خدمات نمیدهیم. بهعنوانمثال معلولین ناشنوا، کمبینا و حتی نابیناها جزو جامعه هدف اصلی ما نیستند.

نصب ۳۰۰ آسانسور در محل زندگی معلولین و جانبازان توسط شهرداری

زارع ادامه داد: هدف اصلی ما ارائه خدمات به افرادی است که توان حرکت ندارند. چون ما یک سیستم کاملاً اختصاصی داریم. یعنی نقطهای مسافران خود را برداشت میکنیم و از کنار خیابان مسافران خود را جابهجا نمیکنیم. افرادی هستند که حتی از ساختمان محل سکونت خود هم با مشکل میتوانند بیرون بیایند. حتی گاهی رانندگان ما به آنها کمک میکنند.

وی اذعان کرد: شهرداری تهران وارد این موضوع شده است که افرادی در ساختمان محل سکونت خود آسانسور ندارند، بهصورت رایگان آسانسور نصب کنند. دراینباره 2هزار نقطه شناساییشده و در ۳۰۰ ساختمان، آسانسور نصبشده است.

مترو و BRTبرای معلولین مناسبسازی شدهاند؛ اما...

سعید زارع با اشاره به اینکه در کنار سامانه جانبازان و معلولین، اتوبوسرانی و مترو هممکانهایی را برای حضور معلولین و جانبازان مشخص کردند، تصریح کرد: این مکانها در مترو و اتوبوس با نصب برچسبهایی مشخص است و استفاده بهینه جانبازان و معلولین از این خدمات، به فرهنگ مردم برمیگردد و باید رعایت کنند. شهروندان زمانی که میخواهند وارد اتوبوس و یا مترو شوند، باید به این افراد کمک کنند. الآن افراد معلول و یا جانبازی راداریم که خود را به ایستگاه اتوبوس میرسانند، ولی مردم اجازه سوارشدن را به او نمیدهند. ایدهآل حملونقل عمومی این است که توان جذب همه افراد را داشته باشند.

وی ادامه داد: ما موضوع فرهنگسازی را نیز بهصورت بنرها، همایشهای مختلف، اطلاعرسانی از طریق بیلبوردهای داخل مترو و اتوبوس و گونههای دیگر دنبال میکنیم.

شهر برای حضور جانبازان و معلولین آماده نیست

مدیر سامانه حملونقل جانبازان و معلولین شهرداری تهران در پاسخ به این سؤال که با توجه به برخی پیشبینیها برای ارائه خدمات به جانبازان و معلولین در مترو و BRT، همسطح نبودن پیادهروها دسترسی این افراد به این مکانها را مشکل کرده است، گفت: شورای شهر دریکی از جلسات اخیر خود این مسئله را در رابطه با بحث جانبازان و معلولین اعلام کرد که همهی معاونتها و زیرمجموعههای شهرداری باید حتماً خدمات مشاورهای بگیرند و باید افرادی بیایند کنارشان کار کنند.

وی اضافه کرد: ما الآن از تمام قسمتهای دیگر جامعه جلوتریم، چون مناسبسازی را به بهترین نحو اجرا کردهایم. الآن ما مسافر را به خدمات ویژه جابهجا میکنیم، درحالیکه این افراد در مقصد نمیتوانند خدمات بگیرد و آنجا در انجام کارهای خود با مشکل مواجه میشوند. روی این قضیه باید کار شود و این موضوع در مترو و BRTنیز وجود دارد.

زارع تصریح کرد: من با یکی از افراد دستاندرکار این موضوع در آلمان صحبت میکردم، گفتم معلولان شما چقدر زیاد است! جواب داد شهر ما آماده است، برای همین معلولها را شما میبینید؛ معلولین شما بیشتر از ما هستند.

وی افزود: هنوز بسیاری از معلولین از حضور در شهر و خیابان میترسند. ما هرروز بیشتر از دیروز شاهد ولع بیرون رفتن در بین شهروندان معلول هستیم؛ پس باید شهر را آماده کنیم.

به دنبال فراگیر کردن این سامانه در کشور هستیم

مدیر سامانه حملونقل جانبازان و معلولین با اشاره به برنامههای آینده سامانه حملونقل جانبازان و معلولین، خاطرنشان کرد: کارگروهی در سامانه تشکیلشده است که ماهانه با حضور NGOهای فعال جلسه برگزار میکنیم. در این کارگروه تصمیمی گرفته شد تا به این سمت برویم که تاکسیرانی را نیز در این حوزه فعال کنیم.

وی ادامه داد: برنامهی بعدی ما نیز این است که این سامانه در کشور فراگیر  شود. ضمن اینکه باید سطح کمّی امکانات سامانه را نیز ارتقا دهیم. این موضوع نیز در دستور کار ماست که بتوانیم بهصورت آنلاین به جامعه هدف خود خدمات بدهیم.

انتهای پیام/