انقلاب اسلامی به اقتصاد مقاومتی نیاز دارد

خبرگزاری دفاع مقدس، امروزه جمهوری اسلامی در حوزههای اقتصادی خود با مسائل یا مفاهیمی مواجه است که به هیچ عنوان تاکنون چه در عرصه نظر و کتابهای درسی و چه در عرصه عمل و تجارب بشری مشابه و مابهازای واقعی نداشته است. بنابراین خود انقلاب اسلامی مکلف به نوآوری و ابتکار و نظریهپردازی و الگوسازی در این عرصههای جدید اقتصادی است. هر کشوری که پرچم استکبارستیزی را برپا کند نیازمند چنین الگوهایی است. یکی از این مفاهیم «اقتصاد مقاومتی» است.

اقتصاد مقاومتی را می توان چهارگونه تعریف نمود و چهار الگو از آن یا ترکیبی از همه آنها را در کشور به عنوان پروژههایی ملی پیگیری کرد.

اقتصاد موازی

اقتصاد موازی، یعنی همانطور که انقلاب اسلامی با توجه به نیاز خود به نهادهایی با روحیه و عملکرد انقلابی به تأسیس نهادهایی مانند کمیته امداد، جهاد سازندگی، سپاه پاسداران و بنیاد مسکن اقدام نمود، امروز نیز باید برای تأمین اهداف انقلاب، این پروژه را ادامه دهد و تکمیل کند زیرا انقلاب اسلامی به اقتصاد مقاومتی و نهادسازی های مقاومتی در اقتصاد نیاز دارد که چه بسا ماهیتاً از عهده نهادهای رسمی اقتصادی برنمی آید.

پس باید نهادهایی موازی برای این کار ایجاد کند. این امر البته به معنای نفی نهادهای مرسوم نیست. همان طور که اکنون ما همزمان از هر دو نهاد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش جمهوری اسلامی برای دفاع از انقلاب بهرهمندیم.

اقتصاد ترمیمی

اقتصاد ترمیمی، عبارت از اقتصادی است که در پی مقاومسازی، آسیبزدایی، خللگیری و ترمیم ساختارها و نهادهای فرسوده و ناکارآمد موجود اقتصادی است، یعنی اگر در رویکرد قبلی می گفتیم که فلان نهاد نمی تواند انتظارات ما را برآورده کند، در رویکرد جدید به دنبال آن هستیم که با بازتعریف سیاستهای نهادهای موجود کاری کنیم که انتظارات ما را برآورده شود.

دراین تعریف ما از بانک مرکزی یا وزارت بازرگانی می خواهیم که کانونهای ضعف و بحران را در نظام اقتصادی کشور شناسایی کنند و خود را بر اساس شرایط جدید اقتصادی، تحریمها یا نیازهای انقلاب اسلامی بازتعریف نمایند و در نتیجه عملکردی جهادی ارائه دهند.

این مسئله یعنی ترمیم و مقاومسازی ساختارهای اجرایی و اداری کشور حسب نیازهای مختلف و مقتضیات زمان و مکان امر دور از ذهنی نیست.

کشورهای توسعهیافته نیز در برهههایی از تاریخ اقتصادی خود، مجبور به مقاومسازی ساختارهای اقتصادی شدند. مثلاً غرب پس از دو شوک نفتی ۱۹۷۹ و ۱۹۸۳ میلادی، اقدام به جایگزینی سوختهای فسیلی با سایر سوختهای نوین کرد بهطوری که امروزه با قیمتهای بالای یکصد دلار نیز دچار شوک نفتی نمی شود. ما امروز فقط نیازمند عزمی جهادی برای اجرای این پروژه ملی و ارزشی هستیم.

اقتصاد دفاعی

تعریف سوم از اقتصاد مقاومتی، متوجه هجمهشناسی، آفندشناسی و پدافندشناسی ما در برابر آن هجمه است، یعنی ما باید ابتدا بررسی کنیم که مخالفان ما حمله به اقتصاد ایران و اخلال در آن را چگونه و با چه ابزارهایی صورت می دهند.

بنابراین وقتی به اقتصاد مقاومتی دست یافتهایم که ابزارها و شیوههای هجمه دشمن را پیشاپیش شناخته و بر اساس آنها راهبرد مقاومت خود را علیه آنان تدوین و اجرا کرده باشیم. بدیهی است تا آفند دشمن شناخته نشود، مقاومت متناسب با آن نیز طراحی و اجرا نخواهد شد.

اقتصاد الگو

اساساً اقتصاد مقاومتی یک رویکرد کوتاهمدت سلبی و اقدامی صرفاً پدافندی نیست. بر خلاف سه تعریف قبلی که اقتصاد مقاومتی را پدافندی و کوتاهمدت می دانستند، این رویکرد چشماندازی کلان به اقتصاد جمهوری اسلامی ایران دارد و یک اقدام بلندمدت را شامل می شود.

این تعریف، که به نظر می رسد دور از دیدگاههای رهبر معظم انقلاب نیست، رویکردی ایجابی و دوراندیشانه دارد.

در این رویکرد ما در پی «اقتصاد ایدهآلی» هستیم که هم اسلامی باشد و هم ما را به جایگاه اقتصاد اول منطقه برساند. اقتصادی که برای جهان اسلام الهامبخش و کارآمد بوده و زمینهساز تشکیل «تمدن بزرگ اسلامی» باشد. بدین معنا اساساً در الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت یکی از مؤلفههای مهم الگو می باید متضمن مقاومت و تحقق آن باشد. به این شکل اقتصاد مقاومتی مشتمل بر اقتصاد کارآفرینی و ریسکپذیری و نوآوری می شود.

الزامات اقتصاد مقاومتی از دیدگاه رهبر معظم انقلاب

تکیه بر مردم

«اقتصاد مقاومتى شرایط و ارکانى دارد. یکى از بخشهایش همین تکیه به مردم است. باید فکرى بکنید براى اینکه به بخش خصوصى توانبخشى بشود، حالا از طریق بانکهاست، از طریق قوانین لازم و مقررات لازم است، از هر طریقى که لازم است، کارى کنید که بخش خصوصى، بخش مردمى، فعال شود.»1

مقاوم بودن اقتصاد

«وظیفه همهی ما این است که سعی کنیم کشور را مستحکم، غیر قابل نفوذ، غیر قابل تأثیر از سوی دشمن، حفظ کنیم و نگه داریم، این یکی از اقتضائات اقتصاد مقاومتی است که ما مطرح کردیم. در اقتصاد مقاومتی، یک رکن اساسی و مهم، مقاوم بودن اقتصاد است. اقتصاد باید مقاوم باشد، باید بتواند در مقابل آنچه که ممکن است در معرض توطئهی دشمن قرار بگیرد، مقاومت کند.»2

اقتصاد دانشبنیان

«به نظر من یکى از بخشهاى مهمى که می تواند این اقتصاد مقاومتى را پایدار کند، همین شرکتهاى دانشبنیان است، این یکى از بهترین مظاهر و یکى از مؤثرترین مؤلفههاى اقتصاد مقاومتى است.»3

کاهش وابستگی به نفت

«کاهش وابستگى به نفت یکى دیگر از الزامات اقتصاد مقاومتى است. این وابستگى میراث شوم صد ساله ماست. ما اگر بتوانیم از همین فرصت که امروز وجود دارد، استفاده کنیم و تلاش کنیم نفت را با فعالیتهاى اقتصادى درآمدزاى دیگرى جایگزین کنیم، بزرگترین حرکت را در زمینه اقتصاد انجام دادهایم.

امروز صنایع دانشبنیان از جمله کارهایى است که می تواند این خلأ را تا میزان زیادى پر کند.»4

حمایت از تولید ملی

«یک رکن دیگر اقتصاد مقاومتى حمایت از تولید ملى است. صنعت و کشاورزى...واحدهاى کوچک و متوسط را فعال کنید. البته خوشبختانه واحدهاى بزرگ ما فعالاند و سوددهىشان خوب است، لذا محصول سیمان و فولادمان خوب است لیکن باید به فکر واحدهاى متوسط و کوچک باشید، اینها خیلى مهم است، اینها در زندگى مردم تأثیرات مستقیم دارد.»5

مدیریت منابع ارزی

«باید منابع ارزى را درست مدیریت کرد. اشاره شد به ارز پایه، در این زمینه هم حرفهاى گوناگونى از دولت صادر شد. یعنى در روزنامهها از قول یک مسئول، یک جور گفته شد. فردا یا دو روز بعد، یک جور دیگر گفته شد. نگذارید این اتفاق بیفتد. واقعاً یک تصمیم قاطع گرفته شود، روى آن تصمیم پافشارى شود و مسئله را دنبال کنید. به هر حال منابع ارزى باید مدیریت دقیق بشود.»6

مدیریت و اصلاح الگوی مصرف

«مسئله مدیریت مصرف یکى از ارکان اقتصاد مقاومتى است، یعنى مصرف متعادل و پرهیز از اسراف و تبذیر. هم دستگاههاى دولتى، هم آحاد مردم و خانوادهها باید به این مسئله توجه کنند که امروز پرهیز از اسراف و ملاحظه تعادل در مصرف، بلاشک در مقابل دشمن یک حرکت جهادى است. انسان می تواند ادعا کند که این اجر جهاد فىسبیلالله را دارد.»7

استفاده حداکثری از زمان و منابع و امکانات

«از زمان باید حداکثر استفاده بشود. طرحهایى که سالهاى متمادى طول می کشید، امروز خوشبختانه با فاصله کمترى [انجام می شود] انسان مىبیند که فلان کارخانه در ظرف دو سال، در ظرف هجده ماه به بهرهبردارى رسید. باید این را در کشور تقویت کرد.»8

حرکت بر اساس برنامه

«حرکت براساس برنامه، یکى از کارهاى اساسى است. تصمیمهاى خلقالساعه و تغییر مقررات، جزء ضربههایى است که به اقتصاد مقاومتى وارد می شود و به مقاومت ملت ضربه می زند. این را هم دولت محترم، هم مجلس محترم باید توجه داشته باشند. نگذارند سیاستهاى اقتصادى کشور در هر زمانى دچار تذبذب و تغییرهاى بىمورد شود.»9

بیانات مقام معظم رهبری در تاریخ های؛

1) 2 شهریور 1391

1 (2فروردین 1391

8(3 مرداد 1391

3(4 مرداد 1391

5 و 6) 2 شهریور 1391

7 و 8 و 9) 3 مرداد 1391