آیا بحران سودان راه حل سیاسی دارد؟

به گزارش گروه سایر رسانه‌های دفاع‌پرس، خبرگزاری الجزیره گزارش داده است که خارطوم، پایتخت سودان، پس از تبدیل شدن تنش سیاسی به تبادل گلوله بین ارتش و نیرو‌های پشتیبانی سریع، روز‌های سختی را سپری می‌کند و مردم سودان در نتیجه جنگ بین دو نیروی نظامی بزرگ این کشور دچار وحشت شده اند.

در بحبوحه اطلاعات متناقض در مورد نحوه آغاز درگیری‌های نظامی که تهدیدی برای حل و فصل امور از طریق روند سیاسی محسوب می‌شود، دو طرف یکدیگر را به شروع کننده جنگ متهم می‌کنند.

در این راستا، منابع امنیتی فاش کردند که ارتش و نیرو‌های پشتیبانی سریع از دو ماه پیش سطح آمادگی نیرو‌های خود را بالا برده و سلاح‌ها و نیرو‌های نظامی خود را از ایالت‌های مختلف به خارطوم آورده اند.

این منابع اعلام کردند که عدم اعتماد بین عبدالفتاح البرهان، رئیس شورای حاکمیت و فرمانده ارتش و محمد حمدان دقلو، معاون وی و فرمانده نیرو‌های پشتیبانی سریع، عامل شکست ابتکارات میانجیگری برای مهار اختلافات بین آن‌ها شد، ولی با این وجود، آن‌ها متعهد شده بودند که علیه یکدیگر جنگی را شروع نکنند.

به گفته همین منابع، استقرار نیرو‌های ارتش و نیرو‌های پشتیبانی سریع در خارطوم فضایی متشنج ایجاد نمود و وقوع درگیری نظامی بین آن‌ها را منوط به شلیک اولین گلوله کرد. این در حالی است که وقوع درگیری در خارطوم در نتیجه تقابل مواضع در خصوص روند سیاسی و تلاش برای تغییر موازنه قوا نیز بوده است.

درگیری بین نیرو‌های البرهان و حمیدتی

فرمانده ارتش، عبدالفتاح البرهان، نیرو‌های پشتیبانی سریع را مسئول آغاز درگیری نظامی دانست که در ساعت ۹ صبح به نیرو‌های ارتش در نزدیکی شهر ورزشی در جنوب خارطوم تعدی و سپس به محل اقامت وی یعنی مقر فرماندهی کل ارتش در مرکز پایتخت هجوم آوردند.

البرهان در بیانیه‌ای گفت: «ارتش همچنان به ندای عقل عمل می‌کند و از نیرو‌های پشتیبانی سریع خواست که نظامیان خود را از خارطوم به سمت ایالت‌هایی که از آن آمده‌اند خارج کنند.» وی افزود که نیرو‌های پشتیبانی سریع از طریق سالن حج و عمره به فرودگاه خارطوم نفوذ کرده و هواپیما‌های پارک شده در فرودگاه را سوزاندند.

وی تاکید کرد که اوضاع تحت کنترل است، و آن‌ها اقدامات احتیاطی و پایگاه‌های خوبی در خارج از خارطوم دارند که در صورت ادامه درگیری‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنند.

از سوی دیگر، محمد حمدان دقلو (حمیدتی) فرمانده نیرو‌های پشتیبانی سریع در اظهاراتی گفت که ارتش، جنگ را با محاصره نیرو‌های پشتیبانی سریع در منطقه «سوبا» در جنوب خارطوم آغاز نمود.

حمیدتی، فرمانده ارتش، البرهان را مسئول آغاز درگیری نظامی دانست و او را «فریبکار و دروغگو» توصیف کرد و گفت: «نیرو‌های پشتیبانی سریع، کنترل ستاد ارتش، کاخ ریاست جمهوری و مهمانخانه‌ای را که خانه البرهان در آن است، به دست گرفتند و همچنین فرودگاه‌های خارطوم، مروی و الابیض در ایالت «کردفان» شمالی را تحت کنترل خود در آورده اند. وی افزود که نیرو‌های پشتیبانی سریع، نظامیان نیروی هوایی را شکست داده و حدود ۱۰۰ افسر و بیش از هزار سرباز را اسیر کردند.

حمیدتی افزود: تا زمانی که تمام مقر‌ها و پایگاه‌های ارتش تحت کنترل خود قرار نداده و همچنین البرهان را به دست عدالت نسپارد، متوقف نخواهد شد.

مسیر جنگ

یکی از مقامات اتاق عملیات ارتش در این باره گفت: نیرو‌های ارتش توانستند با حمله هوایی، پایگاه‌های نیرو‌های پشتیبانی سریع را در منطقه «صبا» و «طیبه» در جنوب خارطوم منهدم کنند و همچنین یک مقر فرماندهی در نزدیکی منطقه «الجیلی» در شمال پایتخت را تصرف کنند. وی افزود: نیرو‌های ارتش توانستند دفتر حمیدتی در مرکز خارطوم را تحت کنترل خود درآورده و جمعی از نیرو‌های ویژه پشتیبانی سریع را به اسارت بگیرند.

این مقام مسئول با بیان اینکه بیش از ۱۲۰۰ افسر ارتش بعد از پیروزی بر نیرو‌های پشتیبانی سریع، مأموریت خود را به پایان رسانده و به ارتش بازگشتند، تصریح کرد: نیرو‌های پشتیبانی سریع در «کوستی»، منطقه‌ای از ایالت «نیل سفید»، منطقه «قضارف» و «بورتسودان» از شرکت در نبرد‌ها خودداری کردند.

در همین زمینه، «محمد السنوسی»، کارشناس امور نظامی گفت: ارتش تانک و نیروی هوایی در اختیار دارد و همین امر باعث می‌شود که توانایی‌های نیروهایش بیشتر از نیرو‌های پشتیبانی سریع باشد، ولی با این وجود، استفاده از سلاح‌های سنگین مانند توپ، موشک و سیستم ضد هوایی به تنهایی منجر به پیروزی نمی‌شود.

السنوسی هشدار داد که درصورت وقوع جنگ در خارطوم، این وضعیت طولانی مدت خواهد بود، زیرا یک جنگ شهری می‌شود که حل آن با هواپیما و سلاح‌های سنگین دشوار است و از آنجایی که اماکن نظامی در محله‌های مسکونی است، در صورت استفاده از سلاح‌های سنگین و حملات هوایی علیه آنها، باعث افزایش قربانیان غیر نظامی خواهد شد.

این کارشناس امور نظامی افزود که ارتش با نیرو‌های پشتیبانی سریع به عنوان یک نیروی شورشی برخورد می‌کند، و رابطه بین البرهان و حمیدتی به آنچه در گذشته بود، برنخواهد گشت، بدین خاطر که نیرو‌های حمیدتی از تمام خطوط قرمز ارتش عبور کردند.

راه حل سیاسی

منابع دیپلماتیک آفریقایی در خارطوم تأیید کردند که برای آرامش و آتش بس با البرهان و حمیدتی تماس گرفته و ارتش به آن‌ها اطلاع داده که آرامش فقط با عقب نشینی نیرو‌های پشتیبانی سریع از خارطوم و ادغام آن‌ها در ارتش محقق می‌گردد.

از سوی دیگر، حمیدتی به میانجی‌های آفریقایی اطلاع داده که به علت عدم اعتماد به البرهان نمی‌تواند با وی مذاکره کند و خواستار کناره گیری فرمانده ارتش و پاکسازی آن از عناصر حکومت رئیس جمهور سابق (عمر البشیر) شده است.

منابع دیپلماتیک آفریقایی با بیان اینکه دو طرف در این مرحله راه حل نظامی را در اولویت قرار می‌دهند، افزودند که البرهان و حمیدتی احساس می‌کنند که به آن‌ها خیانت شده و یکدیگر را به اخلال در امنیت کشور متهم می‌کنند.

آینده روند سیاسی

تحلیلگران بر این باورند که روند حل و فصل سیاسی تا پایان درگیری‌های نظامی متوقف خواهد شد. «عمر الطیب»، استاد دانشگاه و تحلیلگر سیاسی در این باره می‌گوید که درگیری‌های جاری روند سیاسی را متوقف نموده و بعید است که به زودی از سر گرفته شود.

الطیب گفت: پیش بینی می‌شود که البرهان وضعیت فوق العاده در کشور اعلام نماید و یک دولت موقت با نخست وزیری غیرنظامی تشکیل دهد و آن را موظف کند که انتخابات را در مدت حداکثر ۱۸ ماه برگزار کند. وی افزود: برخی احزاب مانند حزب «آزادی و تغییر» شورای مرکزی، اقدام البرهان را رد و برخی دیگر از احزاب سیاسی از آن حمایت می‌کنند و این امر وضعیت تنش و بی ثباتی در سودان را افزایش می‌دهد.

در این زمینه، «سالم عز الدین» کارشناس امنیتی تصریح کرد که ارتش به دلیل برتری نظامی خود برنده نبرد خارطوم می‌شود و نیرو‌های پشتیبانی سریع به دارفور که هزاران جنگجو در آن دارند، منتقل می‌شوند تا در سراسر مرز‌های غربی کشور با لیبی، چاد و آفریقای مرکزی به فعالیت نظامی بپردازند به خصوص که آن‌ها با کشور‌های منطقه و روسیه همکاری دارند.

عز الدین افزود که نیرو‌های پشتیبانی سریع در منطقه دارفور به دنبال مقابله با نیرو‌های دولتی خواهند بود که منطقه را به میدان جنگ تبدیل کنند و خارطوم را برای مذاکره با آن‌ها تحت فشار قرار دهند. وی این امر که ممکن است درگیری کنونی منجر به تشدید فشار‌های بین المللی بر البرهان و حمیدتی و برقراری مجدد آرامش شود را نیز منتفی نداست.

منبع: مهر

انتهای پیام/ ۱۳۴