بیانیه گام دوم انقلاب؛ راهبردی در برابر بحران هویت
گروه اجتماعی دفاع‌پرس - سرهنگ سجاد نامور جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه؛ هویت همان شخصیت اجتماعی افراد است که با مقوله‌هایی مانند تعلق‌خاطر، ملی‌گرایی، اصالت جمع و مانند این‌ها قرابت دارد و یکی از عناصر اصلی ایجاد اتحاد و انسجام افراد با یکدیگر و سازمان دهنده حیات اجتماعی انسان‌ها است.
بحران هویت یکی از پدیده‌های دوران مدرن است که در اثر آن انسان‌ها از ریشه‌های اصلی بومی و ملی خود جداشده و به جهانی بزرگ‌تر در عرصه‌ی فراملی و بین‌المللی می‌پیوندند که امروزه این اتصال بیشتر از اینکه از نوع مستقیم و حقیقی باشد از مسیر غیرمستقیم و مجازی برقرار می‌شود و به بیان دقیق‌تر گفته می‌شود که بحران هویت ناشی از اتصال هویت انسان به ماشین (ماشینیزم) است.
در ایران اولین بار در دوره قاجار با افزایش تعاملات با دنیای غرب نشانه‌هایی از بحران هویت مشاهده شد، در دوره پهلوی اول، رضاشاه با اتخاذ برخی سیاست‌های غربی و مدرنیزاسیون اجباری مانند کشف حجاب با محوریت مقابله با دین و مذهب و نوسازی در سطح ظاهر بر این بحران دامن زد که واکنش نظام فرهنگی ظهور جنبش‌های ملی‌گرایی مانند ملی شدن صنعت نفت بود.
در دوره محمدرضاشاه این سیاست‌ها با جدیت بیشتری دنبال شد تا اینکه نظام فرهنگی موجود با انقلاب اسلامی زمینه‌ساز تحولات اساسی در جریان بازگشت به دین و سنت‌های ملی و اسلامی شد.
بحران هویت پدیده‌ای مختص به کشور ایران نیست بلکه در همه جای دنیا قابل‌مشاهده است؛ اما آنچه حائز اهمیت است تأثیر مستقیم هویت بر ایجاد نظم، امنیت و توسعه است. از اولین پیامدهای بحران هویت شکل‌گیری بی‌نظمی و آشفتگی اجتماعی و بروز آسیب‌های اجتماعی نوپدید است.
انسان بی‌هویت مانند تکه ابر سیالی در هواست که با هر جریان باد به این‌سو و آن‌سو کشیده می‌شود.
انسان بی‌هویت و بی‌ریشه موجودی از درون تهی است که در یک سرگردانی دائمی مدرن به سر می‌برد. این روزها شاهد ظهور و بروز نمودهایی از بحران هویت در بین شهروندان و به‌خصوص نخبگان، دانشجویان، برخی از سلبریتی‌ها اعم از بازیگران و ورزشکاران هستیم که با پشت کردن به ارزش‌های بومی و ملی و دینی خود مسحور دنیایی سراسر نامتعین شده‌اند که به آن تعلق ندارند.
البته مسائل اجتماعی چندعاملی هستند ولیکن در اکثر موارد تبیین‌های اجتماعی به بهترین وجه از واقعیت اجتماعی موجود پرده‌برداری می‌کنند و بحران هویت بیشتر از آنکه اقتصادی، سیاسی یا امنیتی باشد، پدیده‌ای اجتماعی است.
امروز جامعه ایرانی و به‌خصوص نسل جوان در حوزه فرهنگ نیازمند یک واکنش نظام فرهنگی است و این مهم بسیج و هم‌افزایی همه دستگاه‌ها و مردم با همان رویکرد آتش به اختیار را می‌طلبد.
از دیدگاهی می توان گفت بیانیه گام دوم انقلاب که بر جوانان تأکید دارد همان واکنش نظام فرهنگی موجود است که نیاز است تا با تلاش و همت بیشتری در آن بررسی و تعمق بشود تا این گام با شناخت و فهم درست پرصلابت و بااقتدار برداشته شود.
ارزش واقعی این بیانیه را آیندگان خواهند فهمید. این نسخه تجویزی است مخصوص جامعه ایرانی در عصر حاضر که جامع‌الشرایط است و می‌تواند درمانی بر مسائل و آسیب‌های اجتماعی مانند بحران هویت باشد.
انتهای پیام/ 241
