آشنایی با فعالیت‌های مردمی تکریم شهدای مدافع حرم

به گزارش گروه سایر رسانههای دفاع پرس، همین چند وقت پیش بود که نام «ستاد مردمی تکریم شهدای مدافع حرم» زیر بنر تصاویر تعدادی از شهدای این جبهه توجهم را جلب کرد و تصمیم گرفتم از چند و چون فعالیتهای ستاد سردربیاورم.

راستش غربت شهدای مدافع حرم، لزوم شکلگیری چنین تشکلهای مردمی را گوشزد میکرد. بنابراین تلاش برای یافتن دستاندرکاران ستاد را شروع کردیم و نهایتاً به شهر قم رسیدیم. شهری که شهدای جبهه مقاومت اسلامیاش چند ملیتی هستند و از ایران و عراق و افغانستان و پاکستان شهید مدافع حرم دارد.

در مطلب زیر گفتوگویی کوتاه با "هادی خادمالحسین" دبیر اجرایی ستاد مردمی تکریم شهدای مدافع حرم را میخوانیم.

نام ستاد مردمی تکریم شهدای مدافع حرم خودش سؤال برانگیز است، چرا تکریم؟ مگر شهدای مدافع حرم چه خصیصهای دارند که در پی تکریم آنها باشیم؟

غربت از ویژگیهای شهدای مدافع حرم است که حضرت آقا نیز به آن اشاره کردهاند و حضور در غربت و شهادت در آنجا را اجر و امتیازی برای این شهدا مطرح میسازند؛ اما شهدای مدافع حرم تنها در نحوه شهادت غریب نیستند؛ بلکه در کشور خودمان هم غریب بوده و هستند. ما در قم از سال 92 شهید داریم. شهید رضایی اولین شهید ما هستند و بعد شهدای دیگر یکی پس از دیگری از راه رسیدند. آن اوایل یعنی در سال 92 یک جور فضای امنیتی در خصوص شهدای مدافع حرم وجود داشت و بسیار مظلومانه تشییع و به خاک سپرده میشدند. این مظلومیت در خصوص شهدای افغانستانی لشکر فاطمیون دو چندان بود. خیلی غربت داشتند و پیش میآمد که نهایتاً با 100 نفر تشییع میشدند. بنابراین تصمیم گرفتیم یک کار مردمی با رویکرد فرهنگی در جهت تکریم و شناساندن این شهدا به عموم مردم انجام بدهیم.

پس، از همان سال 92 کارتان را شروع کردید. منتها چرا این قدر دیر اقداماتتان ملموس شد؟

آن اوایل کارمان خیلی کند پیش میرفت. اعلان عمومی نداشتیم و کارچندانی هم نمیتوانستیم انجام دهیم. کمی بعد به همراه تعدادی از بچههای فعال در امور ایثار و شهادت نظیر فعالان راهیان نور دور هم جمع شدیم. این جمع شدن ما مصادف شد با دیدار آقا با خانواده یکی از شهدای مدافع حرم که در آنجا ایشان شعر معروف «ما سینه زدیم بیصدا باریدند...» را خواندند و کلیپش هم به سرعت در فضای مجازی پخش شد. آقا آنجا از مسئولان بنیاد چند مطالبه داشتند و تذکراتی را در خصوص شهدای مدافع حرم دادند. فردای همان روز حاجآقا سعیدی نماینده ولی فقیه در استان قم با دوستان تماس گرفته بودند که چه کسانی دارند در خصوص شهدای مدافع حرم کار میکنند؟ دوستان ستاد را معرفی کرده بودند و طوری شد که دومین جلسهمان را در منزل حاجآقا سعیدی برگزار کردیم. ایشان در همان جلسه رئیس بنیاد شهید قم را هم خواستند و به همین ترتیب کارها رفته رفته جور شد. ما میخواستیم کار مردمی کنیم که کارهای دولتی هم جور شد. کمی بعد نظم پیدا کردیم که ثمره این نظم پیدا کردن ارتباط با دیگر فعالان این عرصه در شهرها و استانهای دیگر بود. با آن دوستان ارتباط برقرار کردیم و هماهنگیهایی بینمان صورت گرفت.

یعنی در شهرهای دیگر هم نظیر این ستاد تشکیل شده است؟

بله، الان در شش استان ستاد مردمی تکریم شهدای مدافع حرم فعال هستند. وقتی ما کارمان نظم پیدا کرد، سعی کردیم ببینیم کجاها و چه افرادی در خصوص مدافعان حرم فعالیت میکنند. بعد دیدیم که آنجا هر کسی در یک بعد یا چند بعد خاص فعالیت دارد. مثلاً در مشهد ستاد تشییع شهدای مدافع حرم تشکیل شده بود؛ یا در شهر دیگری ستاد ثبت اسناد و هر کسی در یک بعد فعال بود. بنابراین ما با این دوستان تماس گرفتیم و گفتیم در پنج عرصه ورود کردهایم و اگر شما هم صلاح میدانید میتوانید در این پنج محور ورود کنید. به همین ترتیب در اصفهان، شیراز، گیلان، مشهد، قم و همدان ستاد مردمی تکریم شهدای مدافع حرم تشکیل شد و فعالیتهایمان پررنگتر شد.

این پنج عرصه فعالیتی کدامها هستند؟

در واقع این پنج عرصه همه آن کارهایی است که در ستاد مردمی تکریم شهدای مدافع حرم صورت میگیرد. اولین عرصه خود شهید است. کارهایی نظیر شناسایی پیکر، مراسم وداع خانوادهها، تشییع و شکوه مراسم و مسائلی از این دست در قدم اول هستند. توجه داشته باشید که در همین قم ما غیر از شهدای ایرانی، شهدای افغانی، پاکستانی و عراقی داریم که در بسیاری از موارد خانوادههایشان در ایران نیستند. خود نهاد اعزامکننده این رزمندگان نیز در استانها امور ایثارگران یا اجرایی ندارند که بخواهند مراسم استقبال و شناسایی شهید را انجام دهند. بنابراین بچههای ستاد در این خصوص ورود میکنند و هماهنگیهای لازم را صورت میدهند. برای شناسایی مقدماتی شهید فرمهایی داریم که مثلاً او کیست، از کدام خانواده و منطقه و متولد کجا است و... اطلاعات مقدماتی را جمع میکنیم. قدم یا عرصه بعدی خانواده شهدا هستند که به آنها سرکشی میکنیم. ما اصلاً به کارهای اداری وارد نمیشویم و بحث سرکشیها یک مقوله فرهنگی است. سومین عرصه جمعآوری آثار شهداست. همین الان از هزاران شهید دفاع مقدس شاید تنها از هزار نفرشان اطلاعات یا آثاری در جامعه مانده و منتشر شده باشد. بنابراین تا دیر نشده باید آثار و اسناد شهدای مدافع حرم را ثبت و منتشر کنیم. در این خصوص نیز توجه داشته باشید که گاهی خانواده یک شهید مدافع حرم تنها چند روزی به ایران میآید و اگر بخواهیم مطلبی از او داشته باشیم باید زود دست به کار شویم و اسناد را جمعآوری کنیم. عرصه چهارم برگزاری مراسم یا یادواره این شهداست. از طرف دیگر چون از ماوقع میدان جنگ حرفی گفته نمیشود، اکنون وقت داغ روایتگری سوریه است. عرصه پنجمی که ما به آن ورود میکنیم بحث تربیت راوی در خصوص مدافعان حرم است؛ مثلاً مؤسسه سیره شهدا یک مؤسسه راویپرور است و داعیه پرورش راوی دارد. این مؤسسه الان ورود کرده و در بحث روایتگری مدافعان کارهایی انجام میدهد.

چند ساعت قبل از گفتوگویمان در بهشت معصومه شاهد مراسم وداع تعدادی از خانوادههای شهدای مدافع حرم افغانی و پاکستانی بودیم؛ یک عده هم از این مراسم تصاویری تهیه میکردند؛ جمعآوری این تصاویر مربوط به همان عرصه اسناد میشود؟

بله، بعضی از این اسناد در همان مراسم شناسایی و وداع با پیکر شهدا جمعآوری میشوند که بسیار بکر و تکرارنشدنی هستند. در این مراسم خانوادهها بعد از مدتها که عزیزشان به سوریه رفته بود پیکر او را برای آخرین بار میبینند و ضمن شناسایی شهید با او وداع میکنند. در آنجا صحنههای خاص و زیبایی رخ میدهد. مثلاً فیلم وداع مادر شهید مهدی صابری با پیکر فرزندش که در فضای مجازی هم پیچید و به سرعت تکثیر شد کار بچههای ما بود. شهید مهدی صابری یک جوان شاخص ارزشی و بسیار فعال بود. بنده ایشان را از نزدیک دیده و میشناختم. کسی باور نمیکرد او ایرانی نباشد. یک بچه بسیجی گرم و انقلابی بود. آقامهدی با شهید صدرزاده دوست بود. وقتی مادر شهید صابری بالای سر تابوت فرزندش آمد، پدر شهید داشت گریه میکرد. مادر با لحن خاصی به پدر شهید میگوید: چرا گریه میکنی؟ بعد میآید و شهادت را به مهدی تبریک میگوید و شیرینی پخش میکند. ثبت این لحظات تکرارنشدنی از اولین قدمهایی است که سعی میکنیم انجام دهیم و بعد هم همانطور که عرض کردم در خصوص معرفی اولیه شهید و اینکه کجا تربیت و رشد یافته و مسائلی از این دست اقدام میکنیم.

شاید خیلی از جوانها یا مردم کشورمان دوست داشته باشند با ستاد تکریم شهدای مدافع حرم همکاری داشته باشند، ماهیت افرادی که با ستاد همکاری میکنند چیست؟

یکسری از فعالان ستاد از اعضای ثابت هستند که هرکدام دبیری یکی از کارگروهها را برعهده دارند. معمولاً همه این افراد از چهرههای ملی هستند. آقای سلحشور که از مداحان مطرح کشور هستند و مدیرمسئولی مرکز مشعر (هیئات مذهبی قرارگاه خاتم) را برعهده دارند، از اعضای هیئت امنای ستاد هستند که مسئولیت یکی از کمیتهها را برعهده دارند. به همین ترتیب حاجآقا ماندگاری مدیرمسئول مؤسسه سیره تفحص شهدا، حاجآقا جوشقانیان مدیر مسئول شبکه وارثون، آقای کاجی مدیر مسئول مؤسسه حماسه هفده، آقای صالحی مدیر مسئول مؤسسه طلایهداران و... از دیگر اعضای هیئت امنا هستند. این هیئت در ماه یک جلسه دارد که به رتق و فتق امور میپردازد. اما در کنار اعضای ثابت، تعداد بسیار زیادی از دانشجویان و طلاب و مردم عادی هستند که به صورت افتخاری با ما همکاری دارند. مثلاً ما سه شهید دانشجوی مدافع حرم در دانشگاههای قم داریم که عزیزان دانشجو خودشان جهت تکریم این شهدا اقدام کردند و یادوارههایشان را برگزار کردند. هر کسی هم که بخواهد با ما همکاری داشته باشد، راه برایش باز است و همان طور که از نام مجموعه برمیآید، این یک ستاد مردمی است و چه اعضای ثابت یا اعضای افتخاری همگی فی سبیلالله فعالیت دارند و تنها جهت اکرام شهدای مدافع حرم و خانوادههایشان گرد هم آمدهایم.

به نظر شما با وجود اقداماتی که ستاد انجام داده، دید مردم نسبت به شهدای مدافع تغییری کرده است؟

مسلماً خیلی تغییر کرده است. تا همین چند وقت پیش درخصوص دفن شهدای مدافع حرم مشکلاتی در برخی از شهرها مثل اصفهان و دلیجان رخ داده بود که اخبارش منتشر شد. یا غربتی که شهدای مدافع حرم افغانستانی داشتند، بسیار ملموس بود. در حالی که اکنون دید مردم خیلی تغییر کرده و در مراسم تشییع این شهدا شاهد هستیم جمعیت قابل توجهی حضور مییابند. البته شور این مجالس به اقدامات مردمی بستگی دارد. در همین قم ما به خاطر فعالیت ستاد شاهد اتفاقات خوبی بودهایم. شاید در شهرستانهای دیگر اینطور نباشد. بنابراین چه خوب است که فعالان فرهنگی در استانها و شهرهای دیگر هم خودشان دست به کار شوند و ما حاضریم تجربیات یا کمکی که از دستمان برمیآید را به این دوستان منتقل کنیم.

منبع: جوان