من حس و حال فرش قرمز را ندارم/ همیشه سعی کرده‌ام واقعیت بیرون را با خودم بسنجم

به گزارش خبرنگار فرهنگ و هنر دفاع پرس، نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «بادیگارد» که شب گذشته در سالن اصلی کاخ جشنواره اکران شد، امروز در سالن سعدی این کاخ برگزار شد.

در این نشست ابراهیم حاتمیکیا «کارگردان»، پرویز پرستویی و مریلا زارعی «بازیگر»، پژمان لشگریپور «مجری طرح» و کارن همایونفر «آهنگساز» و علیرضا حاجی مشهدی «منتقد فیلم» حضور داشتند.

عزیزالله حاجیمشهدی منتقد برنامه گفت: من بهعنوان یک منتقد بیش از اینکه نکات منفی را بررسی کنم به نکات مثبت فیلم که به ذهنم میرسد میپردازم. به همین جهت مایلم بگویم که فیلم «بادیگارد» بیش از هر چیز از یک ایده مرکزی تازه و بکر استفاده کرده که میان فیلمهای دیگر تکرار نشده است. پرداختن به شخصیتی که عاشق کارش است و معتقد است فقط محافظت فیزیکی شخصیتها را بهعهده ندارد بلکه از اعتقاداتش حفاظت میکند که این نکته مهمی است.

در فیلم، پرویز پرستویی یعنی حاج حیدر در قسمتی از فیلم میگوید: "برای من محافظت از شخصیت، مهمتر از جایگاه آنهاست" و اولویت خودش را هم اهلیت آن شخصیت قرار میدهد. فیلمنامه با این ایدهمحوری گسترش پیدا میکند و سرانجام به شخصیتی میرسد که بهدلیل قرار گرفتن در سالهای اخیر بهدلیل ترورهای دانشمندان هستهای، داستان تازهای کنار شخصیت اصلی طرح میکند.

.

این نویسنده سینمایی تاکید کرد: امتیازات فیلم فراوان است، چیزهایی مثلا همکاری محمود کلاری با حاتمیکیا بعد از 25 سالی که از «کرخه تا راین» گذشته است فیلم را درخشان کرده است. کلاری در یکدست کردن فیلمبرداری لوکیشنهای متعدد، موتور سواری و ماشین سواری در لوکیشنهای شلوغ و تونلها و ... تلاش کرده است.

صداگذاری بهمن اردلان هم کار ویژهای بوده است؛ جمع کردن مجموعهای از بازیگران و همخوانی و یکدست بودن آنها هم امتیاز بزرگی است. مریلا زارعی این بار علاوه بر نقشی که بازی کرده است، بهعنوان بازیگردان فیلم حضور داشته است و مسئولیت سنگینی به دوش او بوده است و فکر میکنم این تجربه بزرگی برای او بوده است.

ابراهیم حاتمیکیا در پاسخ به سؤال مجری برنامه که «بادیگارد» را نقطه عطفی در کارنامهاش میداند گفت: نقطه عطفی در کار نیست. این هجدهمین فیلمی است که من ساختهام و من این را یک سیر میدانم.

یک مطلبی باید بگویم؛ حال این جشنواره برای من تداعی کننده سال 65 است.اولین فیلم من «هویت» بود که مصادف شد با عملیات «کربلای5» و من خیلی خجالت میکشیدم که مجبور بودم بخاطر فیلمم در جشنواره باشم و بچههای روایت فتح همه در جنگ بودند. الآن هم همین حال را دارم وقتی شنیدم که بچههای مستند رفتهاند سوریه و در شهرهای آزادشده مشغول کار هستند. این مسیری است که دارم طی میکنم و همیشه سعی کردهام واقعیت بیرون را با خودم بسنجم، این تعابیر دوستان است و محترم، اما برای من یک مسیر است، مثل همین انقلاب و همین نظام.

مریلا زارعی بازیگر این فیلم درباره حضورش در این فیلم گفت: برای یک بازیگر فرصت مغتنمی است که در این گروه جای بگیرد. «بادیگارد» چهارمین همکاری من با حاتمیکیا است و در این پروژه مسئولیت سنگینتری هم داشتم و طی سه تا چهار ماهی که از پیش تا پس از فیلم داشتم احساس خوبی همراه با فیلم داشتم.

بازیگر فیلم «چ» افزود: استفاده از تجربه حاتمیکیا در بحث سینما و نگاه سینمایی ایشان برای من جذاب است. در دو دهه حضور حرفهای سینما بهگونهای بوده است که خودم را به برخی از کارگردانها مدیون میدانم. بیش از اینکه تجربه نقش برایم جذاب باشد استفاده از تجربیات آنها برای من جذاب بوده است.

پژمان لشکریپور مجری طرح این پروژه گفت: بعد از فیلم «چ» توفیقی شد که در خدمت حاتمیکیا باشم. چند طرح آقای حاتمیکیا داشتند و وقتی که فیلمنامه اولیه بادیگارد را خواندم اصرار داشتم که این فیلم را بسازند. اول اصرار من بود و بعد دوستان اوج که نهایت حمایت را از این پروژه کردند.

کارن همایونفر آهنگساز فیلم هم گفت: سابقه همکاری با آقای حاتمیکیا به یک سریال بزرگ و یک فیلم بر می گردد. من میانه کار آنقدر غرق در فیلم بودم که حاتمیکیا میگفت "خیلی درگیر کار شدی و یک کمی از کار فاصله بگیر". من عاشقانه این کار را دوست داشتم تا زمانی که با نفس گرم مخاطبان به پرده سینما نشست.

پرویز پرستویی در مورد انتخاب این نقش گفت: برای من  افتخار بوده است که در این پروژه حضور داشتم. تجربهای که از آژانس شیشهای شروع شد و این فیلم هم تجربه و حس و حال خوبی برای من داشت.

خبرنگار صداوسیما درباره صحنه مجروح شدن حیدر که همسر و فرزندانش مشغول مداوای او هستند پرسید که پرستویی گفت: واقعیت این است این صحنه که قبلا طراحی شده بود. تابلوی شگفتانگیزی شد و قرار بود که همان صحنه بازنمایی شود، ولی احساس من هم این است که این صحنه درنیامده است، و این بهخاطر محدودیت برای پوشش شخصیت اول بود. شاید لازم باشد که آقای حاتمیکیا برای نمایش عمومی این فیلم این صحنه را تغییر دهد.

ابراهیم حاتمیکیا در پاسخ به سؤالی در مورد شرایط کار هم گفت: فیلمبرداری این فیلم 3 ماه فشرده بود. بهشدت فشار روی ما بود و من هم میخواستم که اکشن این صحنهها دربیاید. همه بچهها زحمت کشیدند بهخصوص پرویز پرستویی که همچنان در حال تاوان دادن برای صحنههای موتورسواری است. در فیلم خیلی دخالت تصویری صورت گرفته است هرچند الآن زیاد مشخص نیست، اما چهار عامل فیلمبرداری و صدا و جلوههای ویژه تصویری و میدانی، فیلم را کاملاً دگرگون کردهاند من سعی کردم از اکشن خیلی خوب استفاده کنم و تغییری در این فضا رخ دهد.

حاتمیکیا درباره اسپانسر و پشتیبانی مالی و معنوی سازمان انرژی اتمی گفت: سازمان انرژی اتمی به ما اجازه داد در آن لوکیشن فیلمبرداری کنیم، اما هیچ شرکت تبلیغاتی دیگر مثل ماشینهایی که در فیلم میبینیم از فیلم حمایت مالی نکرده است.

حاتمیکیا در پاسخ به سؤالی درباره تاکید بر نقش نخبگان گفت: پیرنگ اصلی همان مسئله بادیگارد است ولی خرده پیرنگهای زیادی در فیلم وجود دارد مثل اینکه نخبگان دهه نود دانشمندان هستهای هستند.

حاتمیکیا در پاسخ به سؤالی مبنی بر مشابهتهای آژانس شیشهای و بادیگارد گفت: بالاخره پرویز پرستویی سردار است و وقتی من دوباره به او رسیدم خیلی حرفها را به او وصل میکردم که باید بکشد و دوست داشتم که بعد از مدتها فاصله گرفتن نسبتهای قدیمی دوباره شکل بگیرد.

خبرنگار روزنامه سینما از حاتمیکیا پرسید آیا «بادیگارد» نقدی بر دولت تدبیر و امید است که حاتمیکیا پاسخ داد: بحث من کلی است، نه اشاره به دولتهای خاص، بحث من معاصر است. فکر میکنم اینقدر ظرفیت هست که عزیزان به این شکل نگاه نکنند. من نقد شخصیت و منش سیاسی در فیلمم دارم و این مسئله جدی من است، اما لزوماً ربطی به این دولت و آن دولت ندارد.

حاتمیکیا همچنین درباره شرکت نکردن در مراسم فرش قرمز گفت: من حال این فضا را ندارم، اصلاً نمیفهمم و حتی خجالت میکشم، پرویز هم همین حس را دارد. فکر میکنم این فضا برای من حرام است.

بازیگر نقش حاج حیدر «بادیگارد» گفت: این تصمیم مسئولین جشنواره هیچ اشکالی ندارد، اما من شرایطم خاص است. هیچ بیحرمتی به جشنواره و دوستانی که شرکت کردند نیست ولی من حالم این نیست و واقعاً تعادلم را از دست میدهم.

کارگردان «بادیگارد» در پاسخ به سؤال دیگری گفت: ضدقهرمان، دوران شخصیت اصلی ماست. جرقههایی را از بیرون میگیرد و شعله میگیرد.

وی در مورد سؤالی که چرا در فیلم، جوان نابغه با بازی (بابک حمیدیان)، تیم محافظان را سر کار میگذارد، گفت: قاعده کار همین است و طبیعی است و خنده تماشاگران در سالن احساس منفی نیست و در تیم محافظان چنین فضایی وجود دارد.

مریلا زارعی در مورد انتخاب بازیگران گفت: آنچه در فیلم دیده میشود حاصل یک گفت و شنود بین حاتمیکیا و بعضی موارد آقای پرستویی است.

وی در مورد انتخاب شیلا خداداد در این فیلم گفت: شیلاخداداد اولین حضورش را پس از سه سال غیبت در سینما دارد. ویژگیهایی که این نقش داشت بهلحاظ فیزیکی، همانی بود انتظار داشتیم. کارگردان برای شکل و شمایل بازیگر ریسک میکند و چنین موضوعی در سینمای ایران مابهازایی هم دارد. سعی کردیم که بر اساس خاستگاه و طبقه اجتماعی که نقش دارد، حتی لحنی که این نقش بهعهده میگیرد از خانم شیلا خداداد دعوت کنیم که به این پروژه بیایند.

زارعی همچنین در مورد نقش بازیگردانیاش در این فیلم گفت: در مقابل تجربیات آقای پرستویی باید لفظ دیگری بهجای بازیگردان و انتخاب بازیگر استفاده شود. سناریو را خواندم، احساس من این است که این نقش برای آقای پرستویی است. وقتی که سناریو را میخواندم به حاتمیکیا گفتم اگر روزی روزگاری به هر دلیلی، پرستویی به این فیلم ورود پیدا نکردند، بهتر است که این فیلم ساخته نشود.

در ادامه حاجی مشهدی میخواست درباره فیلم حرف بزند که حاتمیکیا گفت: شما هم یک کمی از منتقدانتان بگویید. چرا بعضی از این منتقدها اینقدر بیمار هستند.

حاجیمشهدی در پاسخ ابراهیم حاتمیکیا گفت: وقتی اصول نقد حاکم نباشد، این اتفاق میافتد. این به خود آدمها برمیگردد و یک دلیل روانشناختی هم دارد. وقتی میبینیم که یک فیلم بعد از 5 روز از جشنواره همه نظرها را به خود جلب کرده است، فکر میکنیم که مخالفت با این فیلم یک تشخص است.

حاجیمشهدی ادامه داد: دیروز یکی از دوستان میگفت که این فیلم سفارشی است و من جواب دادم تا جایی که با حاتمیکیا آشنا هستم میدانم که او هم عقیده دارد که همه فیلمها سفارشی هستند. گاهی اوقات تهیهکننده سفارش میدهد و گاهی اوقات خود کارگردان و اینجا با توجه به این موضوع خاص؛ حتماً سفارش خود حاتمیکیا بوده است.

این منتقد سینما ادامه داد: کارگردانی بسیار منسجم فیلم، واقعاً برجسته است. حتی من «چ» را بهدلیل بسته بودن فضاها راحتتر از «بادیگارد» میدانم. دشواری کار برای عوامل صحنه در جاهای باز خیلی سخت است. یکی دیگر از امتیازات بارز دیگر فیلم هم موسیقی کار است. علاوه بر تحقیق مفصل، بهدلیل اینکه حاتمیکیا مجموعه کاری را پیگیری میکند که در اعتقادش است و به همین دلیل فاطمه آژانس حالا راضیه بادیگارد شده است.

به دلیل اینکه این نشست دیر برگزار شد و ادامه آن با نشست فیلم «نفس» تداخل میکرد متوقف شد. حتی ابراهیم حاتمیکیا صحبتهای پایانی خود را انجام نداد.