خانواده‌ها دغدغه فرهنگی مطلوب و ارزشی ندارند/ تبلیغات جایگزین جریان‌سازی رسانه‌ای در حوزه کتاب شده است

سرویس فرهنگی خبرگزاری دفاع مقدس - مهدیس میرزایی؛ اشاره: موسسه عماد، یکی از مراکز تخصصی مشاوره، توزیع و نشر کتب و محصولات فرهنگی در حوزه دفاع مقدس و جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی است. این مرکز از سال 1385 فعالیت خود را آغاز کرده و در حال حاضر به عنوان یکی از موسسات شناخته شده و معتبر در این زمینه شناخته میشود.

عماد با برگزاری و شرکت در نمایشگاههای بینالمللی کتاب تهران، نمایشگاههای استانی و مناطق عملیاتی دفاع مقدس و ایجاد بیش از سی نمایندگی و عامل پخش در سالهای اخیر تمام توان خود را برای ترویج این فرهنگ غنی بکار گرفته است.

بر همین اساس به سراغ فخرالدین پزشکی، مدیر مسئول این انتشارات رفته و تاریخچه عماد را هر چند کوتاه مرور میکنیم. در قسمت ابتدایی این مصاحبه به شروع کار عماد و نمونه کارهای موفقی که در مجموعه به چاپ رسیده است اشارهای شد که میتوانید در اینجا بخوانید.

**کتاب، یک کالای مصرفی نیست

همانطور که گفته شد در عرصهی دفاع مقدس نباید به دنبال مخاطب خاص باشیم. زیرا کتاب یکی از ابزارهایی است که به خوبی میتواند مفاهیم را منتقل کند. اما متاسفانه تنها عدهای دغدغهمند هستند که یا تحت شرایطی خاص با مقوله دفاع مقدس آشنا شده و یا در محیط مدرسه و دانشگاه به سمت کتابهای دفاع مقدس، کشیده میشوند.

برای فعالیت و تبلیغ بیشتر در عرصه دفاع مقدس، باید در فضای مجازی و کتابها جذابیت ایجاد شود تا افراد به این سمت جذب شوند و برای خرید کتابهای دفاع مقدس، هزینه کنند.

در رسانه، چند سالی است که برنامههای مختلفی ساخته و پخش میشود. این امر خوب است، اما کافی نیست. زیرا در این برنامهها به کتاب به عنوان یک کالا نگاه میشود. به نظر من ساخت این برنامهها منجر به ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی نمیشود، بالاخص کتابهای مربوط به دفاع مقدس.

زیرا اگر به کتاب به عنوان یک کالای مصرفی توجه شود، که صرفاً به دنبال پر کردن اوقات فراغت است، اصلاً چه لزومی به تبلیغ دارد! این در حالی است که تبلیغ کتاب در رسانه به یک شکل تکراری صورت میپذیرد.

** جریان سازی، رسالت رسانه است

رسالت رسانه در این زمینه، جریان سازی در حوزه کتاب است که متاسفانه این جریانسازی با بحث تبلیغات اشتباه گرفته شده است. اگر این جریانسازی به درستی صورت بپذیرد، به دنبال آن تبلیغ نیز صورت میگیرد.

خاستگاه و جایگاه ابتدایی هر بحث فرهنگی، در نهادی مانند خانواده شکل میگیرد. حضرت علی(ع) فرمایشی دارند که می فرمایند: فرزندان شما آن چیزی نمیشوند که شما می خواهید، بلکه آن چیزی می شود که شما هستید.

پس وقتی خانواده در خانه بحث کتابخوانی و استفاده از کتاب در سطح مطلوبی نباشد، نباید انتظار داشت که فرزند آن خانه کتابخوان شوند.

در مرحله بعد رسانهها هستند که باید به صورت غیر مستقیم به ترویج این فرهنگ کمک کنند. یادم است در یکی از فیلمهای خارجی که از تلویزیون پخش میشد، به صورت غیر مستقیم در ذهن کودک، کتاب خواندن قبل از خواب را  نهادینه میکرد. در این فیلم، پسر برای کتاب خواندن با والدین خود جدل میکرد.

در ارائه ارزشهایی چون پوشش، رفتار، ورود فرد به جامعه، فرهنگ کتابخوانی و... حداقلی برخورد نکنیم. کودکان ما نیاز دارند که روی اصول دقیق و ارزشی آموزش ببینند. کتاب نیز یکی از ابزاری است که در آینده آنها تاثیر بسزایی دارد و از لحاظ فرهنگی به نفع ما است.

**خانوادهها دغدغه فرهنگی مطلوب و ارزشی را ندارند

می توان گفت امروزه، خانوادهها دغدغه فرهنگی مطلوب و ارزشی را ندارند و بیشتر به فکر خوراک، پوشاک و در یک کلمه تجملات هستند. هیچ کس این موارد را نفی نمیکند، اما اولویت اول برای تربیت محسوب نمیشود. اما اگر موارد ذکر شده، هدفدار به کودک آموزش داده شود، برای وی دغدغه شده و ذهن را بر اساس آن برنامهریزی میکند.

ورود به عرصهی نشر دفاع مقدس، نیازمند دغدغه است. اما الان تقریباً فضایی ایجاد شده است که به بحث نشر، به عنوان یک فعالیت درآمد زا نگاه میشود. در واقع بعضیها فکر میکنند که فضای فرهنگی جریانی است که ایجاد شده و ما باید از آن بهره برداری کنیم. این دیدگاه به این منجر میشود که یک سری از ناشران دولتی و یا ناشرانی که از منابع دولتی استفاده میکنند، وارد عرصه شده و بدون این که دغدغه خاصی را دنبال کنند، به چاپ کتاب اقدام میکنند.

جذابیت نیز در این نوع کارها کم است و مخاطب رغبتی برای آن ندارد. به دنبال آن ناشرین نیز دغدغه توزیع ندارند. البته این اتفاق در میان همه ناشرین دولتی اتفاق نمیافتد، برای مثال میتوان به انتشارت عصر داستان اشاره کرد که بر اساس اصول و نیاز مخاطب کار میکند و در این زمینه نیز موفق بوده است.

اما در عرصهی نشر سیستم مکانیزم توزیع مناسبی وجود ندارد و میتوان گفت قیمت کتب نیز بالا است و فرهنگ کتابخوانی بطور کامل نهادینه نشده است. اگر این اتفاق در بستر خانواده رخ دهد به سطح جامعه نیز تعمیم پیدا میکند.

در خیابان انقلاب و کتابفروشیهای آن هیچ کس حاضر نیست کتابهای دفاع مقدس را در پشت ویترین خود داشته باشد. تنها دو سه کتاب فروشی مانند صدرا، کیهان و اطلاعات هستند که کتابهای ارزشی را ارائه میکنند.

**نمایشگاه کتاب، تنها محل عرضه کتاب

محل عرضهای برای کتاب نیست، پس مخاطب از کجا باید کتاب را ببیند. در رسانهها نیز تنها چند ناشر دولتی به چشم میخورد. تنها راهی که مخاطب میتواند نشر عماد و امثال آن را بشناسد، نمایشگاههای کتاب است.

یکی از نقاط قوت عماد فردا، بحث طراحی است. عماد در این زمینه کاملاً متفاوت از همه ناشرانی که از ابتدا تا کنون فعالیت میکنند، عمل کرده است. "نبرد آسمان" و "از معراج برگشتگان" از این دست کتابها است.

چند سال پیش، مجمع ناشرانی برای کتابهای دفاع مقدس ایجاد شد که این مجمع دولتی فکر میکند، اما خصوصی عمل میکند. در چنین مجمعی، اعضا باید درگیر آنچه که در آن رخ میدهد، باشند.

خصوصی عمل کردن مجمع یک طرف قضیه است، اما عدم مطالبه از سوی ناشران از مجمع طرف دیگر قضیه. کسی که معتقد است مجمع ناشران هیچ فعالیتی نمیکند آیا خودشان در خواستی از مجمع ناشران داشتهاند؟ اگر ناشری عضو میشود باید مطالبات خود را از مجمع داشته باشد.

در این مجمع من پیشنهاد ایجاد یک تعاونی را دادم که هر نشری هر چند ناچیز، حق عضویت پرداخت کند. بدین صورت پول به بدنه مجمع تزریق میشود.

فعالیت مجمع به صورت انفرادی، استفاده از پول و اتمام آن، از ابتدا فرآیندی اشتباه بوده است.

عماد موسسهای است که از دل مجموعه بزرگتری چون طلایه داران بیرون آمد. تقریباً دو سال است که مدل را در این موسسه تغییر دادهایم. ستاد را کوچک کردهایم و در عین حال به فعالیتهای فرهنگی شدت و حدت دادهایم.

انتهای پیام/